Tôi thấy mình thật may mắn khi được lớn lên trong thế hệ gaming đỉnh cao, thế hệ thứ sáu. Khi thế giới chuyển mình từ DOS và NES sang PlayStation và Xbox, chiếc PC là cách duy nhất để tôi khám phá và chơi game, nhờ những tạp chí công nghệ cùng đĩa CD demo đi kèm. Điều tôi thực sự nhớ về thời kỳ đó – ngoài tuổi trẻ vô tư – là game đơn giản biết nhường nào. Bạn chỉ cần cắm băng hoặc đĩa CD vào, và cầu nguyện bố mẹ không nhớ ra bạn đã quá giờ đi ngủ rồi.
Chắc chắn, ngành game đã phát triển, và các tựa game thế hệ mới đã khiến các “trò chơi” trở nên đồ sộ và hoành tráng hơn, nhưng “việc chơi game” vẫn là thứ tôi cảm thấy thú vị hơn rất nhiều vào thời điểm ấy. Thỉnh thoảng, tôi không khỏi ngoái nhìn lại cái thời điểm mà tôi biết ít hơn rất nhiều về game và công nghệ so với bây giờ, nhưng lại hạnh phúc hơn vô cùng.
Bộ sưu tập các game MS-DOS kinh điển thời kỳ hoàng kim
5. Tốc Độ Khung Hình Đã Lấy Đi Niềm Vui Bật Máy Lên Là Chơi
Ngày Xưa FPS Chỉ Là Game Bắn Súng Góc Nhìn Thứ Nhất
Có một thời tôi chỉ biết FPS nghĩa là First-Person Shooter (game bắn súng góc nhìn thứ nhất). Tôi thậm chí còn cảm thấy thật ngầu khi biết nó có nghĩa là một trò chơi mà bạn không thấy nhân vật của mình – Beachhead 2002, Call of Juarez, Doom, và Wolfenstein 3D là những “FPS” duy nhất mà tôi biết. Tua nhanh một thập kỷ, và giờ đây điều duy nhất mọi người quan tâm là frames per second (tốc độ khung hình). Đó là lúc tôi nói lời tạm biệt với niềm hạnh phúc khi không biết gì về “vấn đề hiệu suất”.
Bây giờ, tôi ngồi đó với các lớp phủ hiển thị (overlay) bật sẵn, tự hỏi 58fps có chấp nhận được không hay tôi nên tuyệt vọng vì tôi chỉ đạt được 90fps thay vì con số ba chữ số mà tôi đã trả tiền cho cái màn hình của mình. Cái mà trước đây cảm thấy mượt mà thì bây giờ phải thực sự mượt mà. Tôi không thể thưởng thức một vụ nổ mãn nhãn hay một cảnh cắt (cutscene) chuyển tiếp mượt mà mà không theo dõi tốc độ khung hình giảm xuống. Tôi từng chơi các tựa game độc quyền của Sony trên PS3 và PS4 đời đầu mà chẳng hề biết FPS là gì – và tôi đã có những giây phút tuyệt vời.
Rồi tôi chuyển sang PC, và cứ thế, tôi không thể tận hưởng bất cứ thứ gì dưới 60. FPS là thuật ngữ đầu tiên khiến tôi cảm thấy mình phải trở thành một kỹ thuật viên chỉ để chơi game. Và một khi công tắc đó bật lên, không có đường quay lại nữa.
Cài đặt PC với Cyberpunk 2077 trên màn hình, thể hiện game đồ họa cao đòi hỏi cấu hình mạnh
4. Tôi Không Ngừng Nghĩ Về Nhiệt Độ CPU và GPU
Tại Sao Quạt Thổi Khí Nóng, Và Sao PC Lại Phát Ra Tiếng Động?
Tôi từng nghĩ nhiệt độ chỉ là khái niệm về thời tiết. Giờ đây, chúng là lý do để hoảng loạn giữa trận đấu boss. Nhiệt độ GPU, nhiệt độ CPU, nhiệt độ điểm nối (junction temp) – đột nhiên tôi trở thành một nhà trị liệu phần cứng bán thời gian, thì thầm những lời khẳng định với dàn máy của mình để nó không tan chảy. Không phải vì tôi tiết kiệm khi mua bộ tản nhiệt, mà bởi vì bây giờ tôi biết có một con số mà nhiệt độ của tôi không được vượt quá, dựa trên số tiền tôi đã chi ra. Tôi không thể chỉ không nhìn và tận hưởng trò chơi sao?
HWiNFO nằm trên thanh tác vụ của tôi, ngay cạnh Steam. Không phải vì tôi muốn nó ở đó, mà vì tôi cần biết liệu PC của mình có “chạy nóng” không. Và vì lý do nào đó, nhiệt độ kỳ diệu giảm xuống chỉ khi tôi bắt đầu theo dõi chúng – như thể nó biết mình đang bị theo dõi vậy.
Hồi đó, một chiếc console hoặc chạy được game hoặc không. Nó phát ra tiếng ồn ư? Thì sao chứ? Chiếc PS4 có thể kêu như động cơ phản lực, và nó vẫn chạy God of War rất mượt. Chẳng ai nói với tôi về keo tản nhiệt hay cách căn chỉnh bơm như thể tôi đang lắp ráp một lò phản ứng hạt nhân. Tôi không cần phải biết những thứ này. Tôi chỉ muốn chơi game. Bây giờ, nếu CPU của tôi chạm 85°C, tôi sẽ ôm ngực. Tôi nhớ sự vô tư ngày xưa. Nó đơn giản hơn – và mát mẻ hơn.
Hệ thống quạt tản nhiệt trên PC, liên quan đến vấn đề kiểm soát nhiệt độ khi chơi game
3. Việc Loay Hoay Với Cài Đặt Đồ Họa Đã Giết Chết Niềm Vui Cắm Là Chơi Của Tôi
Cài Đặt Đồ Họa Chưa Bao Giờ Là Vấn Đề Gây Áp Lực Cho Tôi
Trong một thời gian rất dài, cài đặt đồ họa thậm chí không phải là một khái niệm đối với tôi. Tôi chỉ biết ơn khi một trò chơi chạy được. Đó mới là tiêu chuẩn thực sự – không phải Ultra hay Low, mà là “Liệu trò này có khởi động được hay crash ngay khi tôi nhấn Play?” Hầu hết các trò chơi tôi lớn lên cùng là hàng nhái, bản port tệ, hoặc đơn giản là tối ưu kém. Nếu chúng khởi động được, và tôi có thể điều khiển nhân vật, thế là quá đủ. Tốc độ khung hình? Ai quan tâm? Bóng đổ? Tôi thậm chí còn không biết bạn có thể tắt chúng đi.
Nhưng ngày nay thì sao? Ôi trời. Tôi ngập sâu trong các hố thỏ về tối ưu hóa trước cả khi tôi nhấn Bắt đầu trò chơi mới. Mỗi lần game mới ra mắt là một sự kiện – đầu tiên Digital Foundry tung ra hướng dẫn cài đặt của họ, sau đó là hàng giờ đồng hồ tôi thử nghiệm xem sự kết hợp nào mang lại cho tôi sự pha trộn tốt nhất giữa độ sắc nét, ổn định và sức khỏe (nhiệt độ) của dàn máy. Cứ như lắp ráp đồ nội thất IKEA mà không có hướng dẫn sử dụng và luôn lo sợ bị giật lag. Thành thật mà nói, điều duy nhất tôi thực sự nhớ từ việc chỉ có một chiếc PS4 là sự đơn giản – tôi nhét đĩa vào, và cài đặt duy nhất tôi tinh chỉnh là bật phụ đề, thế là xong. Không DLSS, không FSR, không cần quan tâm đến texture streaming budgets. Chỉ có tôi, tay cầm của tôi, và một trò chơi chạy theo đúng cách nó đáng lẽ phải chạy. Tôi không biết mình đã có một cuộc sống dễ dàng thế nào.
Card đồ họa Nvidia GeForce RTX 4070 SUPER, phần cứng quan trọng ảnh hưởng cài đặt đồ họa game
2. Microtransaction Đã Biến Game Thành Các Trung Tâm Mua Sắm
Tôi Nhớ Cái Thời Game Cho Phần Thưởng, Không Phải Microtransaction
Tôi nhớ cái thời ý tưởng mở khóa một thứ gì đó trong game thật hồi hộp. Bạn làm được điều gì đó ngầu, đạt được một cột mốc, hoặc chỉ đơn giản là cày cuốc, và bùm – một bộ trang phục mới, một vũ khí mới, hoặc một màn chơi mới hiện lên như một món quà bất ngờ. Nhưng bây giờ thì sao? Thứ duy nhất hiện lên là một tab cửa hàng. Skins không phải là thứ kiếm được, mà là thứ mua. Tiến bộ không mang tính cá nhân, nó có giá. Và phần tệ nhất? Nó hiệu quả. Tôi đã chi tiền thật cho những thứ ảo nhiều lần hơn tôi muốn thừa nhận.
Khoảnh khắc tôi thực sự nhận ra microtransaction đã siết chặt lấy tôi là khi tôi dành một giờ đồng hồ tranh luận xem liệu một skin battle pass mang tính thẩm mỹ có “đáng giá” không. Không ổn chút nào. Đó không phải là cuộc đối thoại tôi nên có với chính mình vào lúc 2 giờ sáng. Tôi nhớ cái thời loại tiền tệ duy nhất tôi cần trong game là sự kiên nhẫn, chứ không phải tiền premium. Chúng ta đã đi một chặng đường dài, nhưng quả thật, tôi sẽ nói dối nếu tôi nói rằng mình không nhớ những ngày mà việc hoàn thành màn chơi khó nhất của game mang lại cho bạn một phần thưởng, chứ không phải một lời nhắc nhở ghé thăm cửa hàng.
Theo ý kiến của tôi, giao dịch microtransaction tốt duy nhất tôi từng thực hiện là mua Battle Pass Fortnite vào năm 2017 cho Mùa 3. Kể từ đó, nó đã tự trả tiền cho chính nó.
Trường trung học được tái tạo trong Fortnite, minh họa game hiện đại đòi hỏi hiểu biết sâu sắc về meta
1. Tôi Nhớ Cái Thời Chỉ Chơi Game, Không Phải Nghiên Cứu Chiến Thuật
Ngày Xưa Tôi Cố Gắng Hết Sức, Bây Giờ Tôi Lên Mạng Tìm Cách Chơi Của Người Khác
Đã có thời kỳ tôi chỉ đơn giản là chơi game. Thua một ván? Tôi sẽ thử lại, chơi tốt hơn, thông minh hơn. Tôi không cần tìm hiểu về tier list hay cách build vũ khí. Tôi chỉ chơi thôi. Nó thật thô ráp, lộn xộn, và vô cùng đáng giá. Nhưng bây giờ, nếu muốn cạnh tranh dù chỉ một chút, tôi phải nghiên cứu bảng tính, ghi chú cập nhật (patch notes), và các chủ đề trên Reddit. Điều gì đã xảy ra với niềm vui tự mình khám phá mọi thứ?
Chiến thuật “meta” đã khiến tôi cảm thấy như chỉ có một cách “đúng” để chiến thắng – và tệ hơn nữa, rằng nếu tôi không làm theo, tôi đang lãng phí thời gian của mình. Mỗi trò chơi giờ đây là một phòng thí nghiệm. Tôi kiểm tra xem build của mình có sự cộng hưởng (synergy) không. Tôi tự hỏi liệu khẩu súng tôi thích còn hiệu quả sau bản nerf gần đây nhất không. Thật mệt mỏi. Và điều trớ trêu là, tôi từng yêu thích thử thách của việc trở nên giỏi hơn. Bây giờ, tôi chỉ học cách sao chép những người giỏi hơn.
Tôi Nhớ Cái Thời Gaming Đơn Giản Chỉ Là Gaming
Nhìn xem, tôi nhận ra rằng mình đang tiếc nuối tuổi thơ nhiều như tiếc nuối những khoảng thời gian “đơn giản” – khi việc chơi game là về thế giới mà chúng ta trốn thoát vào, chứ không phải những bảng tính mà chúng ta xây dựng xung quanh chúng. Ở đâu đó trên hành trình, nó đã ngừng là “cắm là chơi” và bắt đầu giống như “chuẩn bị và cầu nguyện”.
Tôi hiểu – kiến thức là sức mạnh. Và tất nhiên tôi muốn phần cứng mới nhất và tốt nhất, và tôi sẽ tiếp tục dành hàng giờ để lo lắng về khung hình và nhiệt độ, nhưng tôi không khỏi cảm thấy như mình càng biết nhiều, tôi càng ít chơi. Và có lẽ, chỉ có lẽ, tôi đã tốt hơn khi không biết tất cả những điều này ngay từ đầu.
