Trong kỷ nguyên số, việc bị lừa đảo trực tuyến không còn là điều xa lạ, từ những chiêu trò “catfishing” tinh vi cho đến việc các doanh nghiệp giả mạo xuất hiện nhan nhản. Ngay cả những nền tảng lớn như Google Maps cũng không thoát khỏi vấn nạn này. Mặc dù Google đang nỗ lực siết chặt các hoạt động gian lận, việc tự trang bị kiến thức để nhận diện và phòng tránh các listing lừa đảo trên Google Maps là điều cực kỳ cần thiết cho mỗi người dùng công nghệ tại Việt Nam.
Gần đây, những vụ việc lừa đảo liên quan đến doanh nghiệp giả mạo trên Google Maps đã gióng lên hồi chuông cảnh báo. Vậy làm thế nào để chúng ta có thể bảo vệ bản thân và tránh trở thành nạn nhân của những chiêu trò tinh vi này?
Google Đang Mạnh Tay Với Mạng Lưới Lừa Đảo Trên Maps
Theo báo cáo từ CBS News, Google đã chính thức khởi kiện một mạng lưới lừa đảo đứng sau hàng chục nghìn listing giả mạo trên ứng dụng Google Maps của họ. Cuộc điều tra của Google bắt đầu từ khi một thợ khóa ở Texas bị mạo danh trên Google Maps, dẫn đến việc mất khách hàng và các vụ lừa đảo.
Vụ việc này đã mở ra một cuộc điều tra sâu rộng, đưa Google đến hơn 10.000 listing không hợp lệ khác trên Maps. Những listing này bao gồm từ các tài khoản bị chiếm đoạt cho đến những doanh nghiệp hoàn toàn giả mạo, không có thật. Google đã nhanh chóng gỡ bỏ tất cả các listing gian lận này.
Mặc dù việc Google chủ động “dọn dẹp” ứng dụng của mình là một tín hiệu đáng mừng, thực tế đáng buồn là những kẻ lừa đảo sẽ không ngừng tìm cách trục lợi. Việc hàng nghìn thực thể giả mạo có thể tồn tại dưới sự giám sát của Google trong một thời gian dài là lời nhắc nhở quan trọng về sự cảnh giác cần thiết khi tìm kiếm và sử dụng dịch vụ trực tuyến.
Dấu Hiệu Nhận Biết Doanh Nghiệp Giả Mạo Trên Google Maps
Không phải lúc nào cũng có một “cờ đỏ” rõ ràng cho thấy một doanh nghiệp trên Google Maps là giả mạo. Tuy nhiên, có một số yếu tố mà người dùng cần xem xét kỹ lưỡng khi tìm kiếm và thuê dịch vụ qua ứng dụng này. Một dấu hiệu đơn lẻ có thể không quá đáng ngại, nhưng sự kết hợp của nhiều dấu hiệu sẽ làm tăng mức độ nghi ngờ.
1. Loại Hình Dịch Vụ Dễ Bị Lợi Dụng
Trường hợp của người thợ khóa đã khơi mào cho chiến dịch pháp lý của Google là một ví dụ điển hình cho loại hình lừa đảo phổ biến. CBS News chỉ ra rằng phần lớn các hoạt động gian lận được Google phát hiện nằm trong các “duress verticals” – tức là các dịch vụ mà người dùng cần gấp trong tình huống căng thẳng hoặc khẩn cấp.
Một số ví dụ về các dịch vụ thuộc nhóm này bao gồm:
- Thợ khóa
- Dịch vụ cứu hộ, kéo xe
- Sửa chữa khẩn cấp
Mặc dù có rất nhiều doanh nghiệp uy tín trong các lĩnh vực này, điều quan trọng là người dùng cần đặc biệt thận trọng khi thuê dịch vụ trong những ngành dễ bị lợi dụng bởi kẻ gian.
2. Website Của Doanh Nghiệp
Một doanh nghiệp thường sẽ liệt kê website của mình trong hồ sơ Google Maps, thường nằm trong mục Tổng quan (Overview). Nếu bạn không thấy, hãy kiểm tra tab Giới thiệu (About). Khi tìm thấy website, hãy đảm bảo rằng tên miền khớp với tên của doanh nghiệp. Bạn cũng nên tìm kiếm lỗi chính tả trong URL và kiểm tra xem website có đang hoạt động hay không.
Kiểm tra website doanh nghiệp trên Google Maps tại mục Tổng quan của hồ sơ
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một số doanh nghiệp hợp pháp, đặc biệt là các cơ sở nhỏ hoặc hoạt động lâu đời, có thể không có website riêng. Thay vào đó, họ có thể dựa vào truyền miệng hoặc các đánh giá trên Google hoặc Yelp.
3. Đánh Giá (Reviews)
Đánh giá là một công cụ hữu ích để đánh giá chất lượng một dịch vụ mới. Song, đáng tiếc là các đánh giá giả mạo (fake reviews) cũng rất phổ biến. Vì vậy, một doanh nghiệp có 5 sao chưa chắc đã đáng tin cậy. Tương tự như cách nhận biết đánh giá giả mạo trên các trang thương mại điện tử, một vài dấu hiệu cảnh báo cho đánh giá giả mạo trên Google Maps bao gồm:
- Đánh giá quá tích cực nhưng chung chung: Không có chi tiết cụ thể về trải nghiệm dịch vụ.
- Nhiều hoặc tất cả đánh giá xuất hiện trong một khoảng thời gian rất ngắn: Điều này thường khó xảy ra một cách tự nhiên.
- Người đánh giá có tên chung chung hoặc “Ẩn danh”: Thiếu thông tin cá nhân rõ ràng.
- Phần lớn đánh giá chỉ có số sao mà không có bình luận: Thể hiện sự thiếu chân thực.
Mặc dù một trong những đặc điểm này riêng lẻ có thể không phải là dấu hiệu của lừa đảo, nhưng nếu chúng xuất hiện cùng với các yếu tố đáng ngờ khác, đó sẽ là một câu chuyện hoàn toàn khác. Để tăng độ tin cậy, bạn nên kiểm tra chéo các đánh giá Google với các nguồn khác như Yelp hoặc các diễn đàn địa phương.
4. Phương Thức Thanh Toán Yêu Cầu
Một trong những chiêu trò lừa đảo lâu đời nhất là yêu cầu thanh toán tiền trước (up front payment). Nếu một dịch vụ yêu cầu bạn trả tiền ngay lập tức trước khi cung cấp dịch vụ, bạn nên kiểm tra thêm các “cờ đỏ” khác trước khi quyết định. Một hành động đáng ngờ khác là khi một doanh nghiệp yêu cầu các hình thức thanh toán phi truyền thống như chuyển khoản ngân hàng (wire transfers) hoặc thẻ quà tặng (gift cards).
Các dịch vụ thanh toán di động như Zelle hoặc PayPal không nhất thiết là đáng ngờ. Nhiều nhà cung cấp hợp pháp, đặc biệt là những doanh nghiệp nhỏ từng chỉ nhận tiền mặt, hiện nay cũng sử dụng các ứng dụng này để tiện lợi hơn.
Kết Luận
Với nỗ lực của Google trong việc xây dựng lại niềm tin vào hệ sinh thái Maps, cùng với việc hợp tác với các mạng lưới hỗ trợ chống tội phạm mạng như ScamSpotter.org, chúng ta có thể kỳ vọng vào một môi trường trực tuyến an toàn hơn. Tuy nhiên, sự cảnh giác cá nhân của mỗi người dùng vẫn là bức tường phòng thủ hiệu quả nhất.
Khi tìm kiếm dịch vụ trên Google Maps, hãy luôn ghi nhớ các dấu hiệu nhận biết doanh nghiệp giả mạo như loại hình dịch vụ dễ bị lợi dụng, sự tồn tại và tính xác thực của website, chất lượng và số lượng đánh giá, cũng như các yêu cầu thanh toán đáng ngờ. Hãy dành thời gian kiểm tra kỹ lưỡng trước khi quyết định sử dụng bất kỳ dịch vụ nào để tự bảo vệ mình khỏi những rủi ro không đáng có.
Bạn đã từng gặp phải trường hợp lừa đảo trên Google Maps chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn dưới phần bình luận để cùng nhau nâng cao cảnh giác và bảo vệ cộng đồng!
