Nhiều người thường lầm tưởng rằng một chiếc PC “tương lai” – tức là một cỗ máy có thể đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng trong nhiều năm tới mà không cần nâng cấp – luôn đi kèm với mức giá cắt cổ, bởi nó đòi hỏi những linh kiện đắt tiền nhất thị trường. Tuy nhiên, quan niệm này không hoàn toàn đúng. Với một chút nghiên cứu kỹ lưỡng và các quyết định mua sắm thông minh, bạn hoàn toàn có thể xây dựng một bộ máy tính cá nhân mạnh mẽ, “trường tồn” ít nhất 5 năm mà không cần “đốt” quá nhiều tiền. Mục tiêu của chúng ta là tối ưu hiệu năng và tuổi thọ linh kiện, đồng thời kiểm soát chi phí một cách hiệu quả nhất.
Trong bài viết này, meocongnghe.com sẽ chia sẻ 5 chiến lược cốt lõi giúp bạn biến ý tưởng về một chiếc PC bền vững thành hiện thực, từ việc lựa chọn bộ nhớ RAM đến các thành phần quan trọng khác như CPU, GPU hay bo mạch chủ.
1. Ưu Tiên Thế Hệ RAM Mới Nhất: DDR5
DDR5 hiện là thế hệ RAM tiêu chuẩn mới nhất trên thị trường. Trong khi DDR4, phiên bản tiền nhiệm, đang dần bị loại bỏ, DDR6 – thế hệ tiếp theo – dự kiến sẽ ra mắt người tiêu dùng vào khoảng năm 2026. Tôi còn nhớ khi lắp ráp chiếc PC đầu tiên của mình vào năm 2016, DDR3 vẫn còn rất phổ biến mặc dù DDR4 đã là thế hệ mới nhất thời điểm đó. May mắn thay, tôi đã quyết định chọn RAM DDR4 dù có thể tiết kiệm tiền nếu chọn DDR3.
Thanh RAM DDR5: Tương lai của bộ nhớ máy tính.
Nhờ quyết định quan trọng đó, tôi đã sử dụng hai thanh RAM Corsair Vengeance LPX 2x4GB DDR4 đến tận năm 2022, và chỉ bổ sung thêm hai thanh tương tự vào năm 2020 để nâng cấp lên 16GB phục vụ công việc chỉnh sửa video. Giá DDR5 vào năm 2022 từng rất cao, có khi lên đến 360 USD cho bộ Corsair Vengeance 2x16GB 5200MHz. Tuy nhiên, những bộ kit tương tự hiện nay có giá chưa đến 100 USD.
Biểu đồ lịch sử giá RAM DDR5: Xu hướng giảm giá hấp dẫn.
Giá DDR5 sẽ tiếp tục giảm, và DDR6 cũng sẽ mất một thời gian để trở nên phổ biến rộng rãi. Do đó, DDR5 là lựa chọn hợp lý nhất nếu bạn muốn tránh phải nâng cấp trong tương lai gần. DDR5 mang lại tốc độ vượt trội, và tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng PC của bạn, dung lượng 32-64GB DDR5 có thể sẽ là quá đủ ngay cả khi DDR6 đã ra mắt.
2. Chọn CPU và GPU Cao Cấp Từ Thế Hệ Trước
Card đồ họa (GPU) và bộ xử lý (CPU) thế hệ mới nhất luôn có mức giá cao nhất. Tuy nhiên, mỗi khi các linh kiện mới ra mắt, đó cũng là lúc nhiều người dùng sẽ nâng cấp và bán lại các mẫu card đồ họa cao cấp của thế hệ trước với giá thấp hơn đáng kể.
Tôi đã mua một chiếc GTX 1080Ti và Ryzen 9 3900x vào năm 2020 với giá 400 USD mỗi chiếc, ngay trước khi tình trạng thiếu chip silicon gây ra những đợt tăng giá điên cuồng. Hãy tìm kiếm các bài đánh giá về những mẫu GPU và CPU cao cấp chú trọng vào “giá trị trên hiệu năng” ở phân khúc cao cấp. Việc quá tập trung vào “giá trị” (thường là ở tầm trung) có thể khiến linh kiện không đủ mạnh để dùng lâu dài. Hãy để mắt tới các linh kiện cao cấp đã qua sử dụng với mức giá tốt, lý tưởng là khoảng 70% giá gốc hoặc thấp hơn.
Hệ thống tản nhiệt của card đồ họa GTX 1080 Ti, biểu tượng của hiệu năng cao.
Ví dụ, việc lựa chọn những linh kiện cao cấp như Nvidia RTX 3080 Ti và AMD Ryzen 9 7900x sẽ đảm bảo CPU và GPU của bạn đủ mạnh để xử lý các tựa game mới nhất và những chương trình nặng cho đến khi GPU ngừng được hỗ trợ driver. CPU không sử dụng driver theo cách tương tự GPU, do đó chúng có tuổi thọ sử dụng lâu hơn đáng kể – đặc biệt nếu bạn thường xuyên vệ sinh bo mạch chủ và tra lại keo tản nhiệt cho CPU để tránh quá nhiệt và hư hỏng.
3. Bo Mạch Chủ: Không Cần Cao Cấp Nhất, Nhưng Cần Chuẩn
Mặc dù bạn đang nhắm đến những linh kiện tốt nhất của thế hệ trước, điều đó không có nghĩa là bạn cần phải lắp chúng vào một bo mạch chủ đắt đỏ nhất để hỗ trợ.
Tuy nhiên, bạn cũng không nên chọn các dòng bo mạch chủ cấp thấp nhất, như AMD A-series hay Intel H-series. May mắn thay, các dòng bo mạch chủ tầm trung cho cả Intel và AMD đều khá tương đồng, ví dụ như AMD AM5 B650 cho AMD và Intel LGA 1700 B760. Dù vậy, không phải tất cả các bo mạch chủ dòng B đều giống nhau, và bạn nên tìm kiếm hai tính năng quan trọng sau đây:
Nhiều VRM (Voltage Regulator Modules) và Có Tản Nhiệt
Các module điều chỉnh điện áp (VRM) có nhiệm vụ cung cấp nguồn điện sạch và ổn định cho CPU cũng như các linh kiện khác trên bo mạch chủ. Đây là một nhiệm vụ quan trọng, và chúng có thể trở nên khá nóng, vì vậy bạn sẽ cần những VRM được trang bị tản nhiệt tốt để làm mát chúng.
Nếu bo mạch chủ của bạn không có VRM chất lượng cao và không có đủ số lượng, CPU ngốn điện của bạn sẽ không nhận được nguồn năng lượng cần thiết. Không có quy tắc cứng nhắc về số lượng chính xác, nhưng theo kinh nghiệm, bạn nên đặt mục tiêu có ít nhất 10 VRM. Bạn có thể đếm chúng bằng cách tìm các cuộn cảm (chokers) – những khối lớn xung quanh CPU.
CPU Ryzen được lắp trên bo mạch chủ đã vệ sinh sạch sẽ.
Ví dụ, Intel Core i9 13900K có mức TDP 253W, một lượng điện năng tiêu thụ đáng kinh ngạc đối với một CPU. Để xử lý mức tiêu thụ điện cao này, bạn sẽ muốn kết hợp nó với một bo mạch chủ như MSI B760 Gaming với nhiều VRM và tản nhiệt lớn, chất lượng.
Vị trí các Module điều chỉnh điện áp (VRM) trên bo mạch chủ MSI MEG Z790, được đánh dấu đỏ.
Cận cảnh các Module điều chỉnh điện áp (VRM) trên bo mạch chủ MSI.
Có Ít Nhất Bốn Khe Cắm RAM
Khi mua RAM, hãy cố gắng mua chỉ hai thanh với tổng dung lượng mong muốn của bạn. Hai thanh RAM sẽ kích hoạt chế độ kênh đôi (dual-channel), mang lại hiệu năng tối ưu, và việc sử dụng cả bốn khe không làm tăng thêm tốc độ.
Hai thanh RAM sẽ cung cấp cho bạn sự linh hoạt để nâng cấp thêm trong tương lai mà không làm giảm hiệu suất ở hiện tại. Cấu hình 4x8GB không hoạt động nhanh hơn 2x16GB (với cùng tốc độ xung nhịp), vì vậy việc chọn 2x16GB sẽ tốt hơn. Bạn sẽ có hai khe trống để bổ sung thêm trong tương lai khi nhu cầu sử dụng tăng lên.
4. Đầu Tư Vào Bộ Nguồn (PSU) Uy Tín
Mặc dù không trực tiếp tăng hiệu năng cho PC của bạn, bộ nguồn (PSU) lại là một linh kiện cực kỳ quan trọng đối với một bộ máy tính hoạt động ổn định và bền bỉ.
Một PSU kém chất lượng có thể hỏng hóc và kéo theo các linh kiện khác của bạn, hoặc tệ hơn là gây ra hỏa hoạn. Vào năm 2017, điều đầu tiên tôi nâng cấp trên chiếc PC của mình là PSU. Tôi đã chuyển từ một bộ nguồn 500W 80 PLUS Bronze giá rẻ sang một bộ SilverStone 600W 80 PLUS Silver. Tôi đã giữ nó và sử dụng cho mọi chiếc PC mà tôi từng sở hữu. Nó là linh kiện duy nhất còn sót lại từ chiếc PC ban đầu của tôi, mặc dù tôi khuyên bạn không nên giữ một bộ PSU lâu hơn 5 năm. Bạn cũng có thể tham khảo kênh YouTube PSUCircuit; kênh này chuyên kiểm tra rất nhiều PSU về độ tin cậy, hiệu quả, độ ổn định và khả năng xử lý các xung điện lớn.
Lắp đặt bộ nguồn (PSU) vào vỏ máy tính.
Để chọn một bộ PSU phù hợp, tôi khuyên bạn nên sử dụng các công cụ tính toán công suất PSU trực tuyến (ví dụ như PC Power Supply Calculator của Newegg) và luôn chọn công suất cao hơn một chút so với mức khuyến nghị. Luôn kiểm tra các bài đánh giá và mua từ một thương hiệu uy tín với chế độ bảo hành tốt để đảm bảo an toàn cho toàn bộ hệ thống.
5. Tiết Kiệm Chi Phí Với Linh Kiện Đã Qua Sử Dụng
Nhiều người e ngại mua linh kiện PC đã qua sử dụng vì những rủi ro tiềm ẩn. Tuy nhiên, việc hiểu rõ các rủi ro có thể giúp bạn biến việc mua phần cứng PC cũ thành một lựa chọn tuyệt vời để tiết kiệm chi phí. Ví dụ, hãy thử mua linh kiện PC cũ từ một nhà cung cấp đáng tin cậy, có cam kết và chính sách đổi trả tốt. Các cửa hàng đồ cũ tốt nhất sẽ kiểm tra và đảm bảo phần cứng đạt chất lượng trước khi gửi đi, giúp bạn yên tâm hơn khi mua sắm.
Các linh kiện PC chủ yếu nằm yên trong vỏ máy, thực hiện các tác vụ của mình hàng ngày. Trừ khi là GPU được sử dụng để đào tiền điện tử (điều này hiện nay không còn phổ biến như trước), các linh kiện PC hiếm khi bị “stress” đến mức dễ hỏng đột ngột. Nếu bạn chỉ mua phần cứng của thế hệ trước, chúng sẽ không quá cũ đến mức bị bám đầy bụi và dễ quá nhiệt.
Lắp đặt card đồ họa vào khe PCIe trên bo mạch chủ.
Nếu bạn lo lắng về tuổi thọ, bạn luôn có thể tra lại keo tản nhiệt cho GPU và trang bị một bộ tản nhiệt tốt cho CPU để giữ nhiệt độ luôn ổn định. Hãy tham gia các nhóm Facebook về công nghệ hoặc theo dõi các ưu đãi trên Facebook Marketplace và eBay, bạn sẽ có thể tìm thấy những linh kiện PC chất lượng với mức giá cực kỳ phải chăng.
Với những chiến lược thông minh trong việc chọn lựa linh kiện RAM thế hệ mới, CPU và GPU cao cấp từ thế hệ trước, bo mạch chủ tối ưu, bộ nguồn đáng tin cậy và tận dụng linh kiện đã qua sử dụng, bạn hoàn toàn có thể xây dựng một chiếc PC “tương lai” vừa mạnh mẽ, bền bỉ, lại vừa tiết kiệm chi phí. Đầu tư thông minh hôm nay để an tâm sử dụng trong nhiều năm tới mà không cần lo lắng về việc nâng cấp liên tục.
Bạn có mẹo nào khác để build PC “tương lai” không? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới!