Là một người thường xuyên đối mặt với những “khối sáng tạo” hay cảm giác bí ý tưởng, tôi hiểu rõ thách thức khi cần viết lách. Trong thế giới số hóa ngày nay, việc tìm kiếm một không gian làm việc phù hợp, nơi bạn thực sự muốn đặt bút (hay gõ phím) là vô cùng quan trọng. Obsidian, với khả năng linh hoạt và mạnh mẽ, đã trở thành công cụ không thể thiếu của tôi. Tuy nhiên, chỉ cài đặt và sử dụng thôi là chưa đủ; việc tối ưu Obsidian để tạo ra một môi trường viết lách lý tưởng mới chính là bí quyết để vượt qua mọi trở ngại và khơi dậy nguồn cảm hứng.
Môi Trường Làm Việc Ảnh Hưởng Đến Sáng Tạo Như Thế Nào?
Tôi sử dụng hai kho Obsidian (vault) riêng biệt: một dành cho công việc học thuật, nơi tôi ghi chú các thông tin khoa học, kỹ thuật và không yêu cầu sự trau chuốt về ngôn ngữ. Kho còn lại là không gian dành cho công việc cá nhân và viết lách sáng tạo, nơi đòi hỏi một tư duy hoàn toàn khác, biểu cảm và linh hoạt hơn. Chính vì sự khác biệt này mà đôi khi, việc viết trong kho thứ hai lại trở nên khó khăn gấp bội.
Tổng quan một kho Obsidian với nhiều thư mục và ghi chú
Giao diện một kho Obsidian thu nhỏ, tập trung vào không gian làm việc
Tôi nhận ra rằng môi trường làm việc có ảnh hưởng rất lớn đến năng suất và sự sáng tạo. Một không gian chào đón, thoải mái sẽ khuyến khích tôi bắt đầu viết và duy trì sự tập trung. Vì Obsidian đóng vai trò là “nơi làm việc” kỹ thuật số của tôi, nó cần phải tạo cảm giác thân thiện và dễ chịu. Tôi đã thử nhiều cách để làm cho việc viết trong Obsidian dễ dàng hơn, từ việc sử dụng các template phức tạp, quy trình làm việc tích hợp AI cho đến hàng loạt plugin. Thế nhưng, tất cả đều không thực sự hiệu quả cho đến khi tôi tình cờ phát hiện ra một thiết lập vô cùng đơn giản, gần như phi lý, nhưng lại mang đến hiệu quả bất ngờ.
Biến Obsidian Thành “Máy Đánh Chữ” Cổ Điển: Bí Quyết Đơn Giản
Đối với tôi, việc viết bằng bút chì trên giấy mang lại một phản hồi xúc giác không thể so sánh. Cảm giác từng nét chữ hình thành dưới đầu ngón tay thật sự rất thỏa mãn. Tuy nhiên, tốc độ gõ phím của tôi nhanh hơn nhiều so với viết tay, nên quay lại giấy bút không phải là lựa chọn thực tế. Vậy, điều gì có thể mang lại trải nghiệm tương tự bút chì, nhưng hiệu quả hơn? Đó chính là máy đánh chữ. Dù không thể sử dụng một chiếc máy đánh chữ cổ điển vào thời điểm hiện tại vì sự bất tiện và chi phí, nhưng tôi hoàn toàn có thể mô phỏng trải nghiệm đó. Và may mắn thay, Obsidian đã cung cấp giải pháp.
Trải Nghiệm Gõ Phím “Cổ Điển” với Typewriter Scroll
Cốt lõi của thiết lập này là plugin Typewriter Scroll của Obsidian. Plugin này tự động cuộn ghi chú xuống mỗi khi bạn gõ một dòng mới, đồng thời luôn giữ dòng hiện tại ở giữa màn hình. Điều này mô phỏng cách máy đánh chữ truyền thống cuộn giấy lên mỗi khi bạn gõ phím, tạo cảm giác như đang viết trên một chiếc máy đánh chữ thực thụ.
Plugin Typewriter Scroll đang hoạt động trong Obsidian, giữ dòng chữ ở trung tâm
Plugin Typewriter Scroll còn cung cấp Zen Mode (Chế độ Thiền), một tính năng mà tôi đã kích hoạt. Zen Mode chỉ làm nổi bật đoạn văn hiện tại và làm mờ các đoạn phía trên. Hiệu ứng đơn giản này giúp tôi tập trung hoàn toàn vào những từ đang gõ, không bị phân tâm bởi những gì đã viết trước đó.
Chế Độ Zen và Giao Diện “Giấy Trắng”
Để tạo cảm giác chân thực nhất về máy đánh chữ, tôi đã cài đặt Typewriter theme. Giao diện này làm cho Obsidian thực sự trông và có cảm giác như một chiếc máy đánh chữ cổ điển. Mặc dù chủ đề này có chế độ tối (dark mode) và thông thường tôi rất ưa chuộng dark mode trong mọi ứng dụng, nhưng giao diện mặc định “giấy trắng” của chủ đề lại phù hợp hơn ở đây. Bởi lẽ, giấy thường không có màu đen.
Giao diện Obsidian với chủ đề Typewriter mang phong cách máy đánh chữ cổ điển
Ngoài các thiết lập trên máy tính, môi trường vật lý xung quanh cũng ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu suất công việc. Tôi nhận thấy mình có thể “tuôn” chữ nhanh hơn nhiều khi làm việc tại quán cà phê so với ở nhà. Thậm chí, lạ lùng hơn, các bài viết của tôi tại quán cà phê dường như mang tính học thuật hơn.
Loại Bỏ Mọi Phiền Nhiễu với Fullscreen Focus
Một chiếc máy đánh chữ thực thụ không có các thanh bên, trình chuyển đổi tab, bộ đếm từ hay menu. Ban đầu, tôi dùng chế độ toàn màn hình tích hợp của Obsidian (F11) để ẩn các thanh bên thủ công. Tuy nhiên, các nút và các yếu tố trực quan khác vẫn còn hiển thị, khiến trải nghiệm viết của tôi chưa thực sự “tinh khiết”.
Đúng như dự đoán, lại có một plugin Obsidian xử lý vấn đề này: plugin Fullscreen Focus Mode. Plugin này đưa tính thẩm mỹ tối giản lên một tầm cao mới bằng cách ẩn gần như mọi yếu tố, trừ ghi chú bạn đang viết. Nó không hoàn toàn không gây xao nhãng – một số yếu tố như thư mục ghi chú và thanh cuộn vẫn còn, nhưng đây vẫn là một cải thiện đáng kể. Plugin Fullscreen Focus Mode không thêm nút vào giao diện. Bạn có thể sử dụng nó bằng cách thiết lập phím tắt hoặc gọi từ bảng lệnh (command palette).
Chế độ Fullscreen Focus của Obsidian giúp tập trung tối đa khi viết lách
Đôi Khi, Đơn Giản Lại Là Chìa Khóa
Giờ đây, mỗi khi mở kho Obsidian của mình, tôi thực sự cảm thấy thôi thúc muốn viết. Nếu bạn từng vật lộn để bắt đầu viết, bạn sẽ hiểu sự thay đổi này ý nghĩa đến mức nào.
Obsidian mặc định cung cấp một giao diện đơn giản, nhưng lại cho phép bạn tạo ra một không gian làm việc phức tạp và tùy chỉnh hoàn toàn. Điều này đôi khi dẫn đến cảm giác phải liên tục cải thiện quy trình làm việc bằng cách sử dụng mọi plugin và tính năng có thể. Tuy nhiên, sự phức tạp không phải lúc nào cũng tốt hơn. Đôi khi, ít hơn lại là nhiều hơn, và đối với tôi, thiết lập tối giản này đang thực sự hiệu quả.
Tôi thực sự hài lòng với thiết lập Obsidian tối giản của mình, nhưng đôi khi sự tĩnh lặng đơn thuần không đủ để khơi nguồn sáng tạo. Trong những khoảnh khắc ấy, khi cần một “liều adrenaline” thay vì sự bình yên, tôi chuyển sang sử dụng The Most Dangerous Writing App – một công cụ kích thích sáng tạo bằng những phương pháp rất khác biệt.
Với sự kết hợp giữa Obsidian được tối ưu và những công cụ bổ trợ khác, việc viết lách không còn là gánh nặng mà trở thành một hành trình thú vị. Hãy thử áp dụng những mẹo này và chia sẻ trải nghiệm của bạn về việc tối ưu Obsidian để tăng cường năng suất viết lách nhé!
