Hệ điều hành Windows liên tục tạo ra các tệp tin tạm để đảm bảo mọi tác vụ chạy mượt mà. Tuy nhiên, theo thời gian, những tệp ẩn này âm thầm tích tụ trong các thư mục hệ thống, dần dần “ăn mòn” không gian lưu trữ đáng lẽ bạn có thể dùng cho ảnh, ứng dụng, hoặc bất kỳ dữ liệu quan trọng nào khác. Việc để chúng tồn tại không chỉ làm giảm dung lượng ổ cứng mà còn có thể ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động của máy tính.
Đừng để những tệp tin rác này làm chậm thiết bị của bạn. Với vai trò là một chuyên gia tại meocongnghe.com, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách xác định và dọn dẹp những thư mục ẩn chiếm dung lượng trên Windows một cách an toàn và hiệu quả. Việc này không đòi hỏi kiến thức chuyên sâu, chỉ cần một vài thao tác đơn giản là bạn đã có thể giải phóng đáng kể không gian lưu trữ và giúp hệ thống chạy ổn định hơn. Hãy cùng khám phá những “góc khuất” này và trả lại sự thông thoáng cho chiếc PC của bạn!
1. Thư mục Temp của người dùng (%temp%)
Thư mục User Temp là nơi các ứng dụng, tiến trình nền và chính Windows lưu trữ các tệp tin tạm còn sót lại. Các chương trình sử dụng nó cho quá trình cài đặt, nhật ký hoạt động (logs), tệp bộ nhớ đệm (cache files), và các dữ liệu rác từ các bản cập nhật hoặc sự cố. Mặc dù các tệp này được thiết kế để chỉ tồn tại tạm thời, nhưng chúng thường không được dọn dẹp tự động.
Theo thời gian, đặc biệt là với việc cài đặt hoặc gỡ bỏ phần mềm thường xuyên, thư mục này có thể chứa đầy các tệp tin rác và tăng lên vài gigabyte mà bạn không hề hay biết.
Thư mục tạm người dùng (%temp%) đang hiển thị trong File Explorer của Windows
Để truy cập và dọn dẹp, bạn hãy nhấn tổ hợp phím Win + R để mở hộp thoại Run. Sau đó, gõ %temp% và nhấn Enter. Thao tác này sẽ mở thư mục Temp trong File Explorer. Chọn tất cả các tệp bên trong bằng cách nhấn Ctrl + A, sau đó nhấn Delete. Nếu có một số tệp đang được sử dụng bởi các ứng dụng hoặc dịch vụ nền, Windows sẽ thông báo cho bạn; hãy bỏ qua những tệp đó và xóa phần còn lại.
Để đạt kết quả tốt nhất, hãy thử làm điều này sau khi khởi động lại máy tính. Việc khởi động lại sẽ đóng hầu hết các tiến trình nền, giúp các tệp tin tạm không bị khóa và có thể được dọn dẹp triệt để hơn. Việc xóa tệp từ thư mục này sẽ không làm hỏng ứng dụng hay hệ thống của bạn. Bất kỳ tệp quan trọng nào cũng sẽ bị khóa (nên bạn không thể xóa) hoặc sẽ được tạo lại khi cần.
2. Thư mục Temp hệ thống
Windows cũng sử dụng một thư mục Temp hệ thống để lưu trữ các tệp tạm thời, nhưng không giống như thư mục dành riêng cho người dùng, thư mục này được sử dụng bởi hệ điều hành và các dịch vụ cấp hệ thống. Nó thường chứa các tệp còn sót lại từ quá trình cài đặt, cập nhật và các tác vụ nền khác.
Hiển thị thư mục tạm hệ thống (C:WindowsTemp) trên giao diện File Explorer
Để tìm thư mục này, bạn hãy mở hộp thoại Run, gõ temp và nhấn Enter. Ngoài ra, bạn cũng có thể đi thẳng đến đường dẫn C:WindowsTemp trong File Explorer.
Bạn có thể cần quyền quản trị (admin rights) để mở hoặc xóa một số tệp. Tương tự như thư mục User Temp, hãy bỏ qua bất kỳ tệp nào đang được sử dụng và dọn dẹp phần còn lại. Thư mục này có thể âm thầm tích tụ rác theo thời gian, vì vậy việc kiểm tra và dọn dẹp định kỳ là rất đáng giá.
3. Thư mục Software Distribution
Khi Windows tải xuống các bản cập nhật, nó sẽ lưu trữ tất cả các tệp cần thiết vào thư mục Software Distribution trước khi cài đặt chúng. Thư mục này bao gồm hai phần chính: Download, nơi lưu trữ các gói cập nhật, và DataStore, nơi duy trì nhật ký và hồ sơ liên quan đến lịch sử cập nhật.
Dọn dẹp tệp tải xuống từ thư mục SoftwareDistributionDownload của Windows
Theo thời gian, thư mục Download có thể chứa đầy các tệp cập nhật lỗi thời hoặc không đầy đủ mà bạn không còn cần nữa. Những tệp còn sót lại này không được xóa tự động và chiếm dụng không gian ổ đĩa, đặc biệt là sau nhiều lần cập nhật hệ thống hoặc cài đặt thất bại.
Để dọn dẹp, hãy mở File Explorer và điều hướng đến C:WindowsSoftwareDistributionDownload. Chọn tất cả các tệp bên trong và xóa chúng. Hãy cẩn thận không xóa thư mục Software Distribution chính, mà chỉ xóa các nội dung đã tải xuống bên trong thư mục Download.
Trước khi thực hiện thao tác này, hãy đảm bảo rằng tất cả các bản cập nhật Windows đã được cài đặt. Khởi động lại máy tính để đảm bảo không có tệp nào đang được sử dụng, sau đó hoàn tất việc dọn dẹp. Việc xóa các tệp này sẽ không gây hại cho hệ thống của bạn; chúng chỉ là tệp tạm thời và sẽ được tạo lại nếu Windows cần chúng.
4. Thùng rác (Recycle Bin)
Một nơi khác mà không gian ổ đĩa có thể bị chiếm dụng là trong Thùng rác. Khi bạn xóa một tệp, nó không lập tức biến mất khỏi hệ thống của bạn. Thay vào đó, nó sẽ được chuyển vào Thùng rác và ở đó cho đến khi bạn khôi phục lại hoặc Thùng rác đạt đến giới hạn dung lượng của nó. Thùng rác hoạt động như một “lưới an toàn” trong trường hợp bạn vô tình xóa một thứ quan trọng.
Biểu tượng Thùng rác (Recycle Bin) và tùy chọn làm rỗng để giải phóng dung lượng ổ đĩa
Tuy nhiên, nếu không được kiểm tra, Thùng rác có thể tích lũy một bộ sưu tập lớn các tệp đã xóa và âm thầm lãng phí vài gigabyte dung lượng. Để tránh điều đó, hãy tạo thói quen làm rỗng Thùng rác thường xuyên hoặc cài đặt Windows để tự động dọn dẹp Thùng rác.
5. Thư mục Windows.old
Khi bạn nâng cấp lên một phiên bản Windows mới, hệ thống của bạn sẽ lưu một bản sao của cài đặt cũ vào một thư mục có tên là Windows.old. Thư mục này chứa mọi thứ từ thiết lập trước đó của bạn, bao gồm các tệp hệ thống, ứng dụng đã cài đặt và dữ liệu cá nhân.
Thư mục này tồn tại phòng trường hợp bạn muốn quay lại phiên bản trước. Nhưng nếu quá trình nâng cấp của bạn diễn ra suôn sẻ và bạn không có ý định quay lại, rất có thể bạn không cần nó. Thư mục này có thể khá lớn, đôi khi chiếm từ 12 đến 25GB dung lượng trên ổ cứng của bạn.
Trước khi xóa, hãy đảm bảo rằng bạn hài lòng với phiên bản Windows hiện tại của mình và không có ý định quay lại phiên bản cũ. Khi thư mục này bị xóa, tùy chọn quay lại sẽ không còn khả dụng. Nếu điều đó không phải là mối lo ngại, bạn có thể an toàn xóa thư mục Windows.old để giải phóng một lượng lớn không gian lưu trữ.
6. Tệp Tối ưu hóa Phân phối (Delivery Optimization Files)
Tệp Tối ưu hóa Phân phối (Delivery Optimization Files) là các bản sao được lưu trong bộ nhớ cache của các tệp Windows Update. Chúng giúp tăng tốc các bản cập nhật bằng cách cho phép PC của bạn chia sẻ các tệp đó với các thiết bị khác trong mạng của bạn hoặc thậm chí trực tuyến. Điều này giúp giảm mức sử dụng internet và tăng tốc quá trình cập nhật.
Tuy nhiên, sau khi các bản cập nhật được cài đặt, các tệp này không còn cần thiết và có thể chiếm hàng trăm megabyte. Việc xóa chúng hoàn toàn an toàn và giúp giải phóng một chút không gian, đặc biệt là sau các bản cập nhật lớn.
Giao diện cài đặt Windows để xóa các tệp Tối ưu hóa Phân phối giúp giải phóng bộ nhớ
Để xóa Tệp Tối ưu hóa Phân phối, hãy điều hướng đến Cài đặt (Settings) > Hệ thống (System) > Lưu trữ (Storage). Trong mục Ổ đĩa cục bộ (C), nhấp vào Tệp tạm thời (Temporary files) và đánh dấu chọn Tệp Tối ưu hóa Phân phối (Delivery Optimization Files), sau đó nhấp vào Xóa tệp (Remove files) để giải phóng dung lượng ổ đĩa.
Thao tác này sẽ không ảnh hưởng đến các bản cập nhật đã cài đặt hoặc các bản cập nhật trong tương lai, vì Tệp Tối ưu hóa Phân phối sẽ tự động được tạo lại khi cần. Bạn cũng có thể sử dụng công cụ Dọn dẹp ổ đĩa (Disk Cleanup) để xóa các tệp hệ thống không cần thiết và giải phóng thêm không gian.
7. Các thư mục tệp ít tác động nhưng vẫn cần dọn dẹp
Sau khi xử lý các “kẻ ngốn” dung lượng lớn, vẫn còn một vài thư mục nhỏ hơn mà bạn có thể dọn dẹp để giải phóng thêm một chút không gian. Chúng thường không chiếm nhiều chỗ, nhưng việc dọn dẹp chúng vẫn có thể giúp giảm sự lộn xộn và giữ mọi thứ ngăn nắp.
Thư mục Recent Items
Windows lưu trữ các lối tắt đến các tệp đã mở gần đây của bạn trong một thư mục ẩn để bạn có thể nhanh chóng tìm thấy chúng trong menu Start hoặc File Explorer. Đây chỉ là các lối tắt, không phải các tệp thực tế, nhưng chúng có thể dần dần tích tụ và làm đầy thư mục.
Để dọn dẹp, nhấn Win + R, gõ shell:recent, và nhấn Enter. Khi thư mục hiển thị, chọn tất cả và xóa chúng. Đừng lo lắng; bạn chỉ đang xóa các lối tắt, không phải các tệp thực tế của mình.
Downloaded Program Files
Mặc dù có tên gọi như vậy, đây không phải là thư mục Tải xuống (Downloads) thông thường của bạn. Đây là một vị trí cũ được Internet Explorer sử dụng để lưu trữ các điều khiển ActiveX và các applet Java, cả hai đều đã lỗi thời hiện nay.
Để dọn dẹp, hãy truy cập C:WindowsDownloaded Program Files và xóa bất kỳ tệp nào bạn thấy. Rất có thể, thư mục này hoặc trống rỗng hoặc chứa đầy các mục không sử dụng mà bạn có thể xóa một cách an toàn.
Thumbnail Cache
Windows tạo các bản xem trước thu nhỏ (thumbnail previews) cho hình ảnh, video và tài liệu của bạn để giúp việc duyệt nhanh hơn và dễ dàng hơn. Những bản xem trước này được lưu trữ trong một bộ nhớ đệm, có thể tăng lên theo thời gian.
Hướng dẫn xóa bộ nhớ đệm ảnh thu nhỏ (Thumbnails) qua cài đặt Kho lưu trữ của Windows
Để xóa, hãy mở Cài đặt Hệ thống và điều hướng đến Hệ thống (System) > Lưu trữ (Storage) > Tệp tạm thời (Temporary files). Đánh dấu vào ô bên cạnh Hình thu nhỏ (Thumbnails) và nhấp vào Xóa tệp (Remove files). Việc xóa các tệp này sẽ không xóa các tệp thực tế của bạn, chỉ xóa các bản xem trước, mà Windows sẽ tạo lại khi cần.
Đây là những “góc khuất” lộn xộn trên Windows thường tích tụ theo thời gian mà bạn không hề nhận ra. Hầu hết mọi người không bao giờ bận tâm kiểm tra chúng, nhưng chúng thường là lý do khiến dung lượng lưu trữ của bạn bị eo hẹp hoặc hệ thống của bạn cảm thấy chậm chạp. May mắn thay, bạn không cần các công cụ nâng cao hoặc kiến thức chuyên sâu về hệ thống để dọn dẹp chúng. Chỉ cần dọn dẹp thường xuyên, bạn có thể giữ cho PC của mình chạy mượt mà hơn, giải phóng không gian cho những thứ quan trọng và tránh được những “cơn đau đầu” về sau.
Bạn đã từng dọn dẹp những thư mục này chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn hoặc những mẹo giải phóng dung lượng khác cho cộng đồng meocongnghe.com trong phần bình luận bên dưới nhé!
