Với tư cách là một chuyên gia và biên tập viên của meocongnghe.com, tôi đã thử qua không biết bao nhiêu “chiêu” tăng năng suất mà mọi người vẫn thường truyền tai nhau: từ kỹ thuật Pomodoro, sắp xếp thời gian biểu, lập danh sách việc cần làm từ đêm hôm trước, cho đến việc thức dậy sớm để bắt đầu ngày mới… Nhưng dù đã áp dụng đủ kiểu, cuối cùng, chỉ có 7 mẹo “lạ đời” dưới đây mới thực sự phát huy tác dụng với tôi. Chúng đã giúp tôi giữ vững sự tập trung và đạt được hiệu quả công việc, học tập đáng kinh ngạc trong một thế giới đầy rẫy những cám dỗ công nghệ.
1. “Khóa” Điện Thoại Cẩn Thận Trong Tủ
Dù là lúc học bài hay làm việc, hễ điện thoại nằm cạnh bên là tôi lại có cảm giác thôi thúc muốn cầm lên “nhanh một giây” để rồi bằng cách nào đó lại lạc vào TikTok hay Instagram. Chẳng mấy chốc, vài tiếng đồng hồ đã trôi qua một cách vô ích, tôi chẳng làm được gì ngoài việc lướt điện thoại. Và khi đã lãng phí quá nhiều thời gian, làm sao có thể năng suất được nữa? Thôi thì nghỉ ngơi và bắt đầu lại vào hôm sau. Đó chính xác là luồng suy nghĩ đã đeo bám tôi suốt một thời gian dài.
Vậy là tôi bắt đầu tìm cách để ngừng sử dụng điện thoại khi làm việc hay học tập. Ban đầu, tôi thử đặt điện thoại ra xa khỏi tầm mắt. Tôi để nó ở phía bên kia căn phòng, nghĩ rằng mình sẽ quá lười để đứng dậy và đi một quãng đường chỉ để kiểm tra điện thoại. Sai lầm! Tôi phát hiện ra mình chỉ lười một cách có chọn lọc và thực tế, tôi vẫn sẽ đứng dậy chỉ để kiểm tra nó.
Tiếp theo, tôi thử các ứng dụng giới hạn thời gian sử dụng màn hình. Chúng thường có tính năng cho phép bạn chặn các ứng dụng gây xao nhãng (hoặc tất cả các ứng dụng) trong một khoảng thời gian nhất định.
iPad hiển thị bộ đếm thời gian học tập cùng với sổ ghi chú và bút trên bàn
Vấn đề là ở chỗ: tôi luôn tìm ra kẽ hở và vượt qua các hạn chế đó. Xét cho cùng, tôi sẽ không phải là một phóng viên công nghệ “xịn” nếu không làm được điều đó.
Tất nhiên, việc làm này đã phá hỏng toàn bộ mục đích của việc chặn ứng dụng hay điện thoại, vì tôi luôn tìm cách truy cập lại chúng bất cứ khi nào mình muốn. Điều này có nghĩa là tôi cần một cách hiệu quả hơn, buộc mình phải tránh xa điện thoại, bất kể tôi cố gắng làm gì.
Vì vậy, tôi quyết định loại bỏ hoàn toàn sự xao nhãng (ít nhất là tạm thời, khi cần tập trung cao độ). Cách tôi làm bây giờ là thả điện thoại vào tủ, khóa tủ lại, rồi đưa chìa khóa cho một thành viên trong gia đình. Tôi dặn họ không được trả lại cho tôi bất kể tôi làm hay nói gì.
Suốt thời thơ ấu, mẹ tôi luôn nhắc đi nhắc lại một điều: điện thoại di động là sự xao nhãng lớn nhất thời đại chúng ta. Bà ấy thường xuyên gọi chúng là những thứ quái gở và nói rằng, dù mang lại nhiều lợi ích, chúng vẫn gây hại nhiều hơn. Mặc dù khi đó tôi không hiểu tại sao mẹ lại quá gay gắt với những món đồ công nghệ vô hại như vậy, nhưng giờ đây tôi đã nhận ra bà ấy đã đúng, ít nhất là ở một mức độ nào đó. Với quan điểm của mẹ về điện thoại, tôi biết mình có thể tin tưởng bà ấy với nhiệm vụ “giữ hộ điện thoại” này.
2. “Lên Dây Cót” Với Nhạc Nền Game Sôi Động
Một số người nghe nhạc Lo-Fi khi muốn tập trung, trong khi những người khác lại thích các loại “tiếng ồn màu” như white noise, brown noise, green noise, v.v. Một số người có thể nghe nhạc có lời, số khác thì không. Nhiều người thích bật chương trình TV hoặc phim làm nền khi làm việc, hoặc thậm chí là podcast. Rất nhiều người lại thích những bản nhạc êm dịu như tiếng mưa rơi, sóng biển vỗ hay tiếng chim hót.
Còn tôi thì không đặc biệt yêu thích những thứ trên. Thay vào đó, tôi tự nguyện chọn nghe nhạc nền của trò chơi điện tử, và không phải là loại nhạc nhẹ nhàng hay môi trường. Tôi đang nói đến những bản nhạc “gắt” như soundtrack của Subway Surfers!
Nhạc tĩnh lặng khiến tôi buồn ngủ rũ rượi, vậy tại sao không thử làm điều ngược lại hoàn toàn? Dù sao đi nữa, một chút adrenaline đôi khi chính là thứ tôi cần để tỉnh táo.
Năm ngoái, tôi có vài kỳ thi rất quan trọng, và tôi sẽ không nói quá khi kể rằng mình đã nghe nhạc nền Subway Surfers cả ngày, mỗi ngày. Nếu bạn không tin tôi, Spotify Wrapped của tôi đã nói lên tất cả. Bài hát chủ đề chính của Subway Surfers đã trở thành bản nhạc đứng đầu của tôi trong năm, và tôi vẫn chưa hết “ngượng” vì điều đó.
Màn hình iPhone hiển thị Spotify Wrapped với tai nghe AirPods gần đó
Tuy nhiên, tôi đã đạt được điểm số mong muốn trong những kỳ thi đó. Vì vậy, dù khá lạ lùng, mẹo tăng năng suất này chắc chắn hiệu quả.
3. Đi Giày Khi Làm Việc Để Giữ “Chế Độ Nghiêm Túc”
Sau một ngày học hành mệt mỏi, nơi duy nhất tôi muốn đến là căn phòng của mình. Ngay cả khi có hàng tá deadline chất chồng, tôi vẫn thà xử lý chúng từng cái một ở nhà hơn là đến thư viện hay quán cà phê. Giờ thì, giây phút tôi về đến nhà, điều đầu tiên tôi muốn làm là thay ngay bộ đồ ngủ thoải mái. Chỉ một phút sau, chiếc giường đã gọi tên tôi, và một giấc ngủ ngắn cũng không tệ chút nào.
Những giấc ngủ ngắn chưa bao giờ hiệu quả với tôi, và một khi đã ngủ, việc đánh thức tôi dậy gần như là bất khả thi. Vì vậy, tôi tránh ngủ ngắn khi có thể. Nhưng sự thoải mái gần như luôn đồng nghĩa với việc tôi sẽ ngủ thiếp đi. Dù không muốn hy sinh sự thoải mái, tôi quyết định tìm một giải pháp trung gian và tự lừa bản thân rằng mình vẫn đang ở “chế độ làm việc”.
Đối với tôi, cách dễ nhất để làm điều đó là cứ đi giày trong nhà! Tôi không nói đến những đôi dép đi trong nhà hàng ngày. Thay vào đó, tôi muốn nói đến những đôi giày thực sự bạn sẽ đi ra ngoài. Đã có những lúc tôi làm việc trong khi mang giày cao gót (ngay cả khi mặc đồ ngủ) vì bằng cách nào đó, sự kết hợp kỳ lạ đó giúp tôi tỉnh táo và năng suất. Nếu bạn có trang điểm, một mẹo lạ khác là đừng tẩy trang cho đến khi bạn hoàn thành công việc! Bí quyết ở đây chỉ là đánh lừa bộ não của bạn rằng ngày chưa kết thúc, ngay cả khi bạn đã ở nhà!
4. Đóng Vai “Giáo Viên” Và Giải Thích Cho Khán Giả Tưởng Tượng
Mặc dù mẹo này có lẽ không kỳ quặc bằng những mẹo còn lại tôi sẽ đề cập trong bài viết, nhưng tôi ngạc nhiên khi thấy rất ít người tôi quen có thói quen giải thích mọi thứ cho một “khán giả tưởng tượng”. Không giống như những mẹo kia, mẹo này thực sự được khoa học chứng minh.
Đây về cơ bản là một phương pháp gợi nhớ chủ động (active recall), một kỹ thuật học tập khuyến khích bạn chủ động truy xuất thông tin từ bộ nhớ thay vì chỉ đọc đi đọc lại ghi chú một cách thụ động.
Người phụ nữ làm việc trên laptop với sách và cốc trà trên bàn
Gợi nhớ chủ động được cho là giúp tăng cường trí nhớ và cải thiện khả năng ghi nhớ dài hạn. Mặc dù thẻ ghi nhớ (flashcards) là một trong những cách tốt nhất để sử dụng gợi nhớ chủ động, đôi khi nó có thể trở nên nhàm chán và lặp đi lặp lại. Một cách hay để thay đổi (mà vẫn luyện tập gợi nhớ chủ động) là đóng ghi chú lại và giảng lại tất cả những gì bạn đã học cho người khác.
Chú chim cánh cụt móc len bên cạnh máy MacBook trên bàn học
Hồi em gái tôi còn nhỏ, tôi thường “bắt” chúng ngồi lại và nghe tôi giải thích sự khác biệt giữa liên kết cộng hóa trị và liên kết ion. Giờ chúng đã lớn hơn, không dễ dàng gì để lôi kéo chúng và bắt chúng nghe tôi giải thích điều gì đó chỉ vì lợi ích của tôi! Thế là tôi phải sáng tạo… Tôi bắt đầu giải thích những gì mình đang học cho một “khán giả tưởng tượng”. Đôi khi tôi nhắm mắt và giả vờ mình là một giáo viên, và những lúc khác, tôi lại giải thích các khái niệm của mình cho những con thú nhồi bông! Tôi cũng đã “dạy” nhiều chủ đề cho những thú cưng mà tôi đã nuôi qua nhiều năm. Nghe có vẻ ngớ ngẩn, nhưng nó thực sự hiệu quả.
5. “Chế Biến” Ghi Chú Thành Bài Hát Hoặc Câu Thần Chú Độc Đáo
Đôi khi, dù làm gì đi nữa, vẫn có một số thông tin cứ “trơ” ra, không chịu “lọt” vào bộ não tôi. Phút trước tôi nhớ, phút sau lại quên. Đối với những khái niệm cần nắm vững, việc giải thích cho khán giả tưởng tượng rất hiệu quả. Nhưng việc ghi nhớ các thuật ngữ cụ thể lại là một trận chiến hoàn toàn khác. May mắn thay, biến những thứ đó thành bài hát hoặc câu ghi nhớ (mnemonics) chưa bao giờ làm tôi thất vọng. Bài hát hoặc câu ghi nhớ càng kỳ lạ thì tôi càng nhớ lâu hơn.
Trong kỳ thi GCSE của mình, tôi cần nhớ tên các con sông quan trọng ở đất nước tôi: Jhelum, Sutlej, Swat, Ravi, Hub, Chenab, Kabul, Chitral, Dasht, Hingol, Zhob, Indus, và Mula. Nghe có vẻ lạ đúng không? Bản thân tôi lúc 16 tuổi cũng thấy vậy.
Thế là tôi quyết định dùng Justin Bieber, Selena Gomez, Kim Kardashian và Zayn Malik để ghi nhớ! Đây là câu thần chú tôi đã dùng (mà đến tận bây giờ tôi vẫn nhớ):
Justin said Selena rejected him, so he called Kim. Chaotic drama happened. Zayn intensely meditated. (Tạm dịch: Justin nói Selena từ chối anh ấy, nên anh ấy gọi cho Kim. Một màn kịch hỗn loạn đã xảy ra. Zayn thiền định một cách mãnh liệt.)
Nếu bạn thích hát, hãy biến nó thành một bài hát với lời lẽ kỳ lạ nhất có thể. Việc nhớ lại lời bài hát có thể hơi ngượng ngùng trong điều kiện thi cử, nhưng thôi, điểm số của bạn đang bị đe dọa mà.
6. Gửi Một Tin Nhắn “Mạo Hiểm”
Nếu bạn không muốn khóa điện thoại trong tủ, tôi có một cách khác (gần như luôn đảm bảo hiệu quả) để giữ bạn tránh xa điện thoại. Nếu bạn có một suy nghĩ đã giữ kín với ai đó, một lời thú nhận bạn muốn gửi, một tin nhắn bạn ngại ngùng khi chia sẻ, hoặc đơn giản là một tin nhắn “mạo hiểm” nói chung, bạn có thể tận dụng nó.
Hãy gửi tin nhắn đó ngay trước khi bạn cần tập trung vào một nhiệm vụ. Mỗi lần tôi gửi một tin nhắn “mạo hiểm”, ngay cả khi đó không phải là điều gì đó quá đáng sợ, tôi luôn tránh cầm điện thoại lên, sợ không biết người nhận sẽ nói gì! Vì vậy, hãy giữ một tin nhắn “mạo hiểm” mà bạn cần gửi cho đến khi bạn cần tập trung vào một nhiệm vụ.
7. Quay Time-Lapse Quá Trình Làm Việc Của Bạn
Nếu bạn muốn giữ điện thoại ngay cạnh mình khi đang tập trung vào một nhiệm vụ, và không có tin nhắn “mạo hiểm” nào cần gửi, thì một cách kỳ lạ khác để giữ sự tập trung là quay video time-lapse về bản thân khi làm việc. Vì tất cả các điện thoại hiện đại đều có chế độ time-lapse tích hợp, bạn không cần bất kỳ thiết bị bổ sung nào hay thậm chí là ứng dụng bên thứ ba.
Chỉ cần đặt điện thoại lên, chuyển sang chế độ Time-Lapse trong ứng dụng Camera mặc định của thiết bị, và bắt đầu làm việc. Biết rằng việc ghi hình sẽ mang lại cho tôi một video tua nhanh về toàn bộ quá trình làm việc chăm chỉ của mình, tôi luôn bị cuốn hút muốn tiếp tục cho đến khi hoàn thành nhiệm vụ.
Bàn làm việc với máy tính MacBook, iPad và điện thoại thông minh
Nếu vô số mẹo tăng năng suất ngoài kia không hiệu quả với bạn, hãy thử một vài mẹo mà tôi đã chia sẻ ở trên. Tính chất độc đáo của chúng có thể khiến bạn do dự khi thử, nhưng đừng vội bỏ qua cho đến khi bạn đã cho chúng một cơ hội công bằng. Ai biết được, bạn có thể sẽ tìm thấy một mẹo thực sự “ăn khớp” với mình. Hãy chia sẻ mẹo tăng năng suất độc đáo của bạn ở phần bình luận dưới đây hoặc khám phá thêm các bí quyết công nghệ hữu ích khác tại meocongnghe.com!
