Trong số những món đồ bạn mang theo hàng ngày, điện thoại di động là một trong những thiết bị dễ bị đánh cắp nhất. Mặc dù cả Android và iOS đều trang bị các tính năng theo dõi vị trí thiết bị, nhưng kẻ trộm vẫn có vô số thủ đoạn để ngăn chặn bạn tìm lại chiếc điện thoại đã mất của mình. Hiểu rõ những phương pháp này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ thông tin cá nhân và tăng khả năng thu hồi tài sản nếu không may xảy ra sự cố.
Bài viết này của meocongnghe.com sẽ bóc trần 5 chiêu thức phổ biến mà kẻ trộm sử dụng để vô hiệu hóa khả năng định vị của điện thoại, giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về nguy cơ và cách phòng tránh hiệu quả.
1. Chế độ máy bay (Airplane Mode) – Đòn phủ đầu nhanh gọn
Một trong những hành động đầu tiên mà kẻ trộm sẽ thực hiện sau khi có được điện thoại của bạn là kích hoạt chế độ máy bay. Đây là cách nhanh nhất và dễ dàng nhất để vô hiệu hóa tất cả các kết nối di động, Bluetooth và Wi-Fi mà điện thoại đang có. Tệ hơn nữa, cả iOS và Android đều cho phép truy cập nhanh vào nút bật/tắt chế độ máy bay từ Trung tâm điều khiển (Control Center) hoặc thanh thông báo (notification shade) tương ứng, ngay cả khi điện thoại đang bị khóa.
Chế độ máy bay trên điện thoại Pixel, thủ đoạn phổ biến kẻ trộm dùng để vô hiệu hóa định vị
Điện thoại của bạn cần kết nối internet để cập nhật vị trí trên mạng Tìm của Apple (Find My) hoặc Find Hub của Google. Một số thiết bị mới hơn có thể cập nhật vị trí ngay cả khi đã tắt nguồn, nhưng trừ khi bạn sở hữu một chiếc điện thoại tương đối hiện đại, khả năng cao là điện thoại của bạn sẽ “biến mất” khỏi bản đồ định vị ngay khi chế độ máy bay được kích hoạt.
Để chống lại thủ đoạn này, hãy cân nhắc việc tắt quyền truy cập vào các điều khiển thiết bị khi điện thoại của bạn bị khóa. Trên iPhone, bạn có thể thay đổi cài đặt này tại Cài đặt > Face ID & Mật mã > Cho phép truy cập khi khóa và tắt Trung tâm điều khiển. Tại đây, bạn cũng nên xem xét những mục khác mà bạn không muốn kẻ trộm có quyền truy cập. Trên Android, cài đặt này khác nhau tùy theo thiết bị; hãy thử tìm trong mục Màn hình khóa hoặc các phần tương tự trong Cài đặt.
2. Vứt SIM vật lý – Cắt đứt liên lạc cơ bản
Thẻ SIM là cách duy nhất để điện thoại của bạn kết nối internet khi bạn ở ngoài và không có kết nối Wi-Fi. Nếu điện thoại mất kết nối di động, việc theo dõi thiết bị qua internet hoặc định vị tam giác (một phương pháp thường được cơ quan thực thi pháp luật sử dụng để định vị số điện thoại hoặc thiết bị qua số IMEI của chúng) sẽ trở nên cực kỳ khó khăn.
Đây là một trong những lý do lớn nhất tại sao các chuyên gia công nghệ khuyên bạn nên sử dụng eSIM để tăng cường bảo mật cho smartphone chống trộm. eSIM sẽ không bảo vệ dữ liệu của bạn khỏi bị truy cập hay điện thoại khỏi bị đánh cắp, nhưng chúng không dễ dàng tháo lắp như SIM vật lý. Điều này có nghĩa là điện thoại của bạn vẫn sẽ đăng ký trên mạng của nhà mạng và, nếu bạn bật dữ liệu di động, sẽ có thể cập nhật vị trí của nó trên dịch vụ theo dõi bạn đang sử dụng. Điều này giúp bạn và cơ quan chức năng dễ dàng theo dõi một thiết bị bị mất.
Chuyển từ SIM vật lý sang eSIM để tăng cường bảo mật cho smartphone, giúp theo dõi điện thoại bị mất
Tuy nhiên, eSIM không phải là hoàn hảo; một người có đủ chuyên môn kỹ thuật vẫn có thể xâm nhập và vô hiệu hóa chúng. Dù vậy, mức độ chuyên môn kỹ thuật cần thiết để làm điều này là rất cao và có lẽ không phải là thứ mà một tên trộm smartphone hay móc túi thông thường có thể có. Việc này cũng khiến chiếc điện thoại trở nên vô dụng trên thị trường đồ cũ, đồng nghĩa với việc kẻ trộm không thể bán nó ngay lập tức sau khi đánh cắp.
3. Khôi phục cài đặt gốc và Flash ROM mới – Xóa bỏ mọi dấu vết
Trên các thiết bị cũ hơn không có tính năng bảo vệ khôi phục cài đặt gốc hiện đại (Factory Reset Protection – FRP), kẻ trộm có thể khôi phục cài đặt gốc điện thoại hoặc cài đặt một hệ điều hành mới và biến nó thành một thiết bị “như mới”. Đây không phải là một quy trình dễ dàng nhất, nhưng chắc chắn dễ hơn so với việc thay thế eSIM. Hầu hết các cửa hàng sửa chữa điện thoại đều có thể flash một ROM mới trên điện thoại hiện có để vượt qua tất cả các biện pháp bảo vệ đang hoạt động.
Điện thoại Android thường dễ bị ảnh hưởng bởi phương pháp này hơn so với iPhone, đặc biệt là khi xét đến số lượng ROM smartphone có sẵn để tải xuống trực tuyến. Lưu ý rằng điều này yêu cầu bootloader của thiết bị phải được mở khóa, vì vậy một lần nữa, cần có một số chuyên môn kỹ thuật nhất định để thực hiện thao tác này.
Tính năng bảo vệ chống trộm trên điện thoại Android, chống khôi phục cài đặt gốc trái phép
Tuy nhiên, với việc một số kẻ trộm thực hiện các sửa đổi phần cứng trên điện thoại để thay thế các vi xử lý và mạch điện cụ thể, việc này là hoàn toàn có thể xảy ra. Android cũng có tính năng Bảo vệ Khôi phục Cài đặt Gốc (FRP) nhằm ngăn chặn việc sử dụng điện thoại bằng cách khóa quy trình reset trong trường hợp bị đánh cắp. Nhưng tính năng này không hoàn hảo, và có những cách để vượt qua các biện pháp bảo vệ này, cho phép tội phạm sử dụng điện thoại bị đánh cắp mà không cần cung cấp bất kỳ bằng chứng sở hữu nào.
4. Thay đổi IMEI – Biến số nhận dạng duy nhất
Một phương pháp hiệu quả khác, dù về mặt kỹ thuật khá khó khăn, để ngăn bạn theo dõi điện thoại là thay đổi số IMEI (International Mobile Equipment Identity). IMEI là một mã số duy nhất gồm 15 chữ số, dùng để xác định điện thoại của bạn trên mạng của nhà mạng. Miễn là điện thoại của bạn có thẻ SIM đang hoạt động và kết nối với mạng, nó sẽ báo cáo số IMEI của mình và do đó có thể được theo dõi.
Mã số IMEI trên điện thoại Android, một yếu tố quan trọng để định danh thiết bị và theo dõi điện thoại bị mất
Việc thay đổi số IMEI không hợp pháp ở nhiều quốc gia, nhưng ở một số nơi lại không có luật cấm cụ thể. Tuy nhiên, việc thực hiện đúng cách không hề dễ dàng; đây là một trong những hành động kỹ thuật phức tạp nhất mà kẻ trộm có thể làm để “biến đổi” một thiết bị bị đánh cắp và bán nó trên thị trường đồ cũ. Có những công cụ có sẵn trên internet có thể sửa đổi số IMEI của thiết bị, nhưng điều này thường chỉ là tạm thời và không thể che giấu số IMEI thật.
Đây là một phương pháp áp dụng nhiều hơn cho các thiết bị Android so với iPhone, mặc dù nó còn phụ thuộc vào loại chipset mà thiết bị Android của bạn sử dụng.
5. Can thiệp phần cứng – “Mổ xẻ” bo mạch chủ
Cuối cùng nhưng không kém phần nguy hiểm, có thể thay thế hoặc gỡ bỏ các vi xử lý/linh kiện trên bo mạch chủ của điện thoại để vượt qua các biện pháp bảo vệ và mở khóa/khôi phục cài đặt gốc một thiết bị bị đánh cắp. Kinh nghiệm thực tế từ một số trường hợp cho thấy, các tiệm sửa chữa điện thoại “đen” có thể cung cấp các dịch vụ “sửa chữa” gần như đi ngược lại pháp luật.
Nhiều giải pháp bảo vệ cấp độ kernel hoặc phần cứng hoạt động dựa trên các thành phần riêng lẻ. Vì vậy, nếu ai đó thay thế toàn bộ một mạch tích hợp trên bo mạch chủ của điện thoại, về lý thuyết, nó có thể vượt qua các biện pháp bảo vệ đó. Phương pháp này đáng ngạc nhiên là khá tiết kiệm chi phí để thực hiện, và bất kỳ kỹ thuật viên sửa chữa nào làm việc với bo mạch chủ điện thoại đều có thể xác định các thành phần dễ bị tổn thương nếu có một chút nghiên cứu.
Kỹ thuật viên đang sửa chữa bo mạch chủ smartphone, phương pháp can thiệp phần cứng để vô hiệu hóa định vị điện thoại
Điểm sáng duy nhất ở đây là các phương pháp như vậy phần lớn phụ thuộc vào khả năng của kẻ trộm hoặc các mạng lưới liên kết của chúng. Khi linh kiện điện thoại ngày càng thu nhỏ và các công ty bắt đầu phát triển phần cứng tùy chỉnh, việc sửa đổi phần cứng trên điện thoại bị đánh cắp sẽ trở nên khó khăn hơn. Điều này có nghĩa là, trong khi khả năng điện thoại của bạn có thể được sửa chữa vì một con chip nhỏ bé bị hỏng ít đi, thì cũng đồng nghĩa với việc một con chip tương tự khác khó có thể được thay thế để làm cho điện thoại của bạn không thể theo dõi được.
Khi smartphone ngày càng thông minh hơn, việc theo dõi chúng khi bị mất trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, những kẻ trộm điện thoại cũng ngày càng xảo quyệt hơn trong việc tìm cách đưa chúng ra khỏi tầm kiểm soát. Biện pháp phòng thủ tốt nhất của bạn vẫn là đơn giản nhất: hãy luôn cảnh giác ở nơi công cộng và tránh để điện thoại của bạn bị đánh cắp ngay từ đầu. Đó là một tình huống đáng thất vọng và thường tốn kém.
Hãy chia sẻ kinh nghiệm hoặc các biện pháp bảo vệ điện thoại của bạn khỏi những kẻ trộm tinh vi trong phần bình luận bên dưới!
